تیرچه پیش تنیده

تیرچه پیش تنیده نوعی از محصولات پیش ساخته بتنی است که با بکارگیری تکنولوژی پیش تنیدگی (Prestressing) در آن، مازاد بر کاهش مصرف مصالح مهمی از جمله فولاد و کمک به کاهش آلودگی های محیطی، قیمت تمام شده آن بسیار پایین تر از تیرچه های مشابه بوده و به همین دلیل از نظر اقتصادی دارای برتری مطلق، نسبت به محصولات مشابه خود همچون تیرچه های بتنی رایج (فندوله ای) و تیرچه های فلزی با جان باز و یا تیرچه کرومیت است.

تیرچه پیش تنیده" title="تیرچه پیش تنیده">

پیش تنیدگی چیست

پدیده ی نوظهور پیش تنیدگی (Pre-Tensioning) به اتصال دو ماده که تحت تنش قرار گرفته اند گفته می شود به طوریکه نیروی های موجود در آنها یکدیگر را خنثی کند. این عملیات هنگامی که بر روی بتن انجام می شود بتن پیش تنیده را می سازد. به این صورت که کابل های فولادی داخل بتن قرار می گیرند و از دو سر تحت نیروی کششی قرار می گیرند. در این روش از آرماتورها استفاده نمی شود. در عوض کابل های با مقاومت کششی بالا که در دو سر قالب ثابت شده اند به کار می رود.

این کابل ها پس از پایان عملیات کشیدگی، شروع به جمع شدن می کنند و انرژی فشاری بالایی ایجاد می کنند. این امر موجب می شود مقاومت بتن در برابر کشیدگی بیشتر شود و تحمل نگهداری بار بیشتری را پیدا کند.

پیش تنیدگی به دو شکل انجام می شود:

پیش تنیدگی به روش پیش کشیدگی: این روش متداول تر است و برای تولید بسیاری از محصولات پیش تنیده مانند هالوکر، تراورس راه آهن، تیرچه ها و غیره استفاده می شود. در این روش ابتدا وایرها را داخل یک قالب تحت کشش قرار می دهند و سپس بتن ریزی انجام می شود.

هنگامی که مقاومت بتن به اندازه مورد نظر رسید وایرهای اضافی قطع شده، بتن تحت فشار قرار می گیرد. از محصولات تولید شده با این روش می توان در ساخت پارکینگ ها، برج ها، تیرهای ساختمانی و خلاصه هر سازه ی عظیمی استفاده کرد.

پیش تنیدگی به روش پس کشیدگی: این روش برعکس پیش کشیدگی است. به این صورت که ابتدا عملیات بتن ریزی انجام می شود و سپس وایرها تحت عملیات کشش قرار می گیرند. در این روش میزان بتن کمتری مصرف می شود زیرا می توان میزان نیروی کششی را با فشاری متناسب کرد. پس کشیدگی در امریکا معمولا از طریق آزاد و در کشورهایی مانند استرالیا به روش چسبیده انجام می شود.

یکی از مهمترین مزایای استفاده از پیش تنیدگی بالا رفتن مقاومت کششی در بتن است. همچنین استفاده از این روش موجب می شود نیاز به استفاده از میلگرد کمتر شود و به این ترتیب هزینه های تمام شده ی سازه کاهش چشمگیری پیدا کند.

از جمله پرکاربردترین و مهمترین محصولات تولید شده از بتن پیش تنیده تیرچه پیش تنیده است. این محصول بتنی که سطح مقطعی تی شکل دارد امروزه یکی از با صرفه ترین مصالح ساختمانی به شمار می رود و جای انواع تیرچه های سنتی مانند خرپایی را گرفته است.

دال بتنی پیش تنیده صنعتی

یک نمونه آزمایش بارگذاری از دال تولیدی این شرکت در محوطه کارخانه تیرچه پیش تنیده ایران و همانگونه که در شکل مشاهده می کنید علی رقم بارگذاری ۲۰ تن بر روی یک نمونه دال ۴ متری تولیدی این شرکت، هیچگونه قوس و یا ترک خوردگی مشاهده نشده و این نشان از مقاومت و کیفیت بالا از دال های تولیدی این شرکت می باشد.

دال بتنی یک عضو سازه ای در ساختمان های امروزی است دال‌های افقی بتنی مسلح، معمولاً دارای ضخامتی بین ۱۰ تا ۵۰ سانتی‌متر بوده و عمدتا در سقف طبقات به کار برده می‌شوند. از دال‌های نازک‌تر نیز به عنوان سنگ‌فرش استفاده می‌گردد. در بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و صنعتی، هنگام ساختن طبقهٔ هم‌کف، از پی و یا خاک زیر ساختمان، به عنوان تکیه‌گاه برای دال‌های بتنی ضخیم استفاده می‌شود.

در ساختمان‌های بلندمرتبه و آسمان‌خراش‌ها نیز با قرار دادن دال‌های بتنی پیش‌ساختهٔ کم‌ضخامت در بین قاب‌های فولادی، سقف هر یک از طبقات را درست می‌کنند. در نقشه‌های فنی، برای نشان دادن دال‌های بتنی مسلح، به اختصار از «r.c.slab» یا «.r.c» استفاده می‌شود. عملکرد حرارتی در این جا دو موضوع مهم و اساسی دربارهٔ حرارت و گرما وجود دارد. نخستین مورد مربوط به عایق‌کاری کف است. در ساختمان‌های قدیمی، دال بتنی مستقیما بر روی زمین قرار می‌گرفت که موجب از دست رفتن حرارت اتاق می‌شد. اما در ساختمان‌های امروزی، دال‌های بتنی معمولا بر روی لایه‌ای از عایق، (یونولیت) قرار می‌گیرند.

مورد دوم، جرم حرارتی بالا است که در دیوارها، کف‌ها و جاهایی که بتن در داخل پوشش حرارتی قرار می‌گیرد، کاربرد دارد. اشکالی که وجود دارد در مواقعی است که اتاق به صورت متناوب گرم می‌شود؛ چنان که در نتیجهٔ تاخیر در گرمایش ساختمان، گرم شدن بتن نیز زمان می‌برد. با این حال در مناطقی با نوسانات دمایی بالا در طول روز، این یک مزیت به حساب می‌آید.

گاهی در داخل دال از لوله‌های گرمایش از کف نیز استفاده می‌شود. با این حال هنوز دال‌های عایق نشده، برای ساختن ساختمان‌های دورافتاده‌ای که نیازی به گرمایش یا سرمایش ندارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این گونه موارد دال بتنی را به طور مستقیم بر روی لایه سنگی قرار می‌دهند که این لایه، دمای دال را در طول سال حفظ کرده، گرمایش و سرمایش ساختمان را تامین می‌کند.

در این حالت، دال به عنوان یک تعدیل‌کننده حرارت عمل کرده و دمای ساختمان را در روز کاهش و در شب افزایش می‌دهد. طراحی برای افزایش نسبت مقاومت به وزن دال‌ها، تعدادی روش طراحی وجود دارد. در همهٔ این طرح‌ها، سطح بالایی دال به صورت مسطح و صاف بوده و سطح پایینی نیز به حالت‌های زیر ساخته می‌شوند:

دال موج دار

موج‌دار که برای ساختن آن معمولا بتن را در یک سینی فولادی موج‌دار می‌ریزند. در این نوع از دال، مقاومت و خمش در مقابل وزن خود دال مقدار مناسبی دارد. دال موج‌دار را در جهت کوتاه و از سمتی به سمت دیگر استفاده می‌کنند.

دال دندانه ای

دال دندانه‌ای (یک‌طرفه) که مقاومت قابل توجهی در یک جهت دارد.

دال کلوچه ای

دال کلوچه‌ای (دوطرفه) که در هر دو جهت، دارای مقاومت بالایی است. طراحی آرماتورها در دال‌های یک‌طرفه، لنگر مقاوم تقویتی، تنها درجهت کوتاه لازم است. زیرا لنگر در محور کوتاه آنچنان دارای مقدار کمی است که می‌توان از آن صرف نظر نمود. در صورتی که نسبت طول جهت بلند دال به جهت کوتاه‌تر، بیشتر از ۲ باشد، می‌توان دال را به صورت یک طرفه در نظر گرفت. اما در دال‌های دو طرفه، در هر دو جهت، به لنگر مقاوم تقویتی نیاز است.

برخی از سوالات رایج در مورد تیرچه پیش تنیده